10/13/2021
Thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ đến Nga tìm cách duy trì đối thoại song phương
Thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ Victoria Nuland tới Matxcơva sau nhiều năm bị Nga cấm nhập cảnh. Ảnh tư liệu năm 2018. Getty Images via AFP - ALEX WONG
Minh Anh
Bà Victoria Nuland, thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ, tuy nằm trong danh sách bị cấm nhập cảnh, đã tới Matxcơva ngày 11/10/2021, bắt đầu chuyến thăm Nga ba ngày. Theo giới quan sát, sự kiện này là một dấu hiệu cho thấy Nga, Mỹ cùng tỏ thiện chí và vẫn muốn duy trì đối thoại về các vấn đề ngoại giao.
Từ Matxcơva, thông tín viên đài Paul Gogo giải thích :
« Chuyến đi của nhà nữ ngoại giao Mỹ đòi hỏi các cuộc đàm phán nhiều gấp hai lần so với một chuyến thăm bình thường. Bởi vì, ngoài những cuộc tranh luận có liên quan đến mối quan hệ Nga – Mỹ, người ta còn phải tìm kiếm một phương cách để bà thứ trưởng thoát khỏi lệnh trừng phạt của Nga. Bà Victoria Nuland đã bị cấm nhập cảnh Nga từ nhiều năm qua.
Để có được chuyến công du này bắt đầu từ hôm qua, thứ Hai 11/10, Hoa Kỳ đã phải chấp nhận rút lệnh trừng phạt nhắm vào một nhà ngoại giao Nga.
Lịch trình làm việc của Victoria Nuland hiện chưa được công bố nhưng chắc chắn là bà sẽ không có vinh dự được Vladimir Putin tiếp đón. Theo truyền thông Nga, một cuộc gặp với trợ lý của tổng thống, Youri Ouchakov và phó chánh văn phòng phủ tổng thống, Dmitri Kozak sẽ được tổ chức. Ngoài ra còn có một cuộc gặp khác với thứ trưởng Ngoại Giao Nga Serguei Ryabkov.
Danh sách các chủ đề sẽ được hai bên đề cập đến cũng không được tiết lộ nhưng hai bên không thiếu các vấn đề cần thảo luận. Quan hệ song phương hiện còn căng thẳng.
Cuộc gặp Biden – Putin hồi tháng Sáu năm nay chỉ cho phép đặt những nền tảng cho mối quan hệ phức tạp trong đó, các biện pháp trừng phạt và những cuộc trục xuất các nhà ngoại giao chỉ mỗi lúc một gia tăng. »
Đài Loan đề nghị Úc hậu thuẫn gia nhập CPTPP
Ảnh minh họa : Hàng hóa thương mại tại cảng Cơ Long (Keelung), Đài Loan ngày 15/12/2008. Đài Bắc đang rất muốn ra nhập CPTTP. AP - Wally Santana
Minh Anh
Đài Loan muốn tham gia hiệp định tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương CPTPP và kêu gọi Úc ủng hộ nỗ lực này. Chính quyền Đài Bắc khẳng định có thể gia tăng dòng trao đổi thương mại công nghệ và đáp ứng các nhu cầu khoáng sản của Canberra. Tuy nhiên, Trung Quốc phản đối ý định của Đài Loan.
Phát biểu trước Nghị Viện Úc ngày hôm nay, 12/10/2021, ông Thường Dĩ Lập (Elliott Charng), lãnh đạo Văn phòng Đại diện Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tuyên bố rằng việc hậu thuẫn Đài Loan sẽ gởi đi « một thông điệp mạnh mẽ » đến những doanh nghiệp Úc bị tác động bởi việc Trung Quốc tẩy chay hàng hóa của Úc. Theo quan chức này, « những biện pháp trừng phạt mà Trung Quốc nhắm vào Úc chỉ làm củng cố hơn ý muốn siết chặt hợp tác sâu rộng với Đài Loan ».
Ông Thường Lập Dĩ, trên thực tế là đại sứ của Đài Loan tại Canberra nhắc lại rằng Úc là nguồn cung hàng hóa nông nghiệp thứ ba cho hòn đảo tự trị, với tổng trị giá trong năm 2020 là 607 triệu đô la và CPTPP cung cấp một cơ cấu tạo thuận lợi cho việc kinh doanh cũng như cải thiện hợp tác an ninh mạng. Dù vậy, ông nhìn nhận có thể dự báo được phản đối của Trung Quốc: « Bắc Kinh sẽ sử dụng mọi phương tiện để tránh việc Đài Bắc tham gia vào bất kỳ tổ chức nào ».
Theo hãng tin Anh Reuters, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc. Kim ngạch xuất khẩu của Úc trong tháng 7 đã đạt mức kỷ lục 19,4 tỷ đô la Úc, chủ yếu dựa vào nguồn xuất khẩu sắt. Nhưng trong những năm gần đây, quan hệ ngoại giao giữa hai nước đã xuống cấp nghiêm trọng.
Đề nghị xin gia nhập CPTPP của Trung Quốc và Đài Loan đưa ra trong tháng Chín rồi đã làm dấy lên những căng thẳng. Bắc Kinh phản đối đơn xin của Đài Bắc, ngay lập tức Đài Loan phản hồi cáo buộc Trung Quốc có hành vi bắt nạt.
Bắc Triều Tiên : Kim Jong Un cáo buộc Mỹ là nguyên nhân gây căng thẳng
Lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un (G) thăm triển lãm vũ khí tại Bình Nhưỡng, Bắc Triều Tiên, ngày 11/10/2021. AP
Thụy My
Hoa Kỳ chính là « nguyên nhân sâu xa » của tình trạng bất ổn trên bán đảo Triều Tiên. Nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã khẳng định như trên, theo báo chí chính thức của Bình Nhưỡng ngày 11/10/2021.
Mặc cho những lời kêu gọi đối thoại mới đây của Washington, Kim Jong Un vẫn cho rằng « không có lý do gì để tin rằng Mỹ không thù địch » với Bình Nhưỡng.
Tuyên bố trên được đưa ra sau khi Bắc Triều Tiên những tuần trước đã cho bắn thử hỏa tiễn hành trình tầm xa, và một hỏa tiễn khác được cho là siêu thanh. Những hình ảnh do KCNA phổ biến cho thấy ông Kim đứng trước một hỏa tiễn liên lục địa (ICBM) khổng lồ.
Từ Seoul, thông tín viên Nicolas Rocca cho biết thêm chi tiết :
« Tại Bắc Triều Tiên, hình ảnh không nhất thiết phải đi kèm với lời nói. Chính ở trước các hỏa tiễn có thể mang đầu đạn nguyên tử mà Kim Jong Un khẳng định Hoa Kỳ là nguyên nhân gây căng thẳng trên bán đảo. Nhà lãnh đạo Bình Nhưỡng không tin vào những tuyên bố của chính quyền Biden, vốn đã nhiều lần nói rằng không hề có ý định gây sự với Bắc Triều Tiên.
Vào dịp 76 năm thành lập đảng Lao Động (10/10), được kỷ niệm bằng một cuộc triển lãm giới thiệu những sáng kiến của quân đội Bắc Triều Tiên, Kim Jong Un cũng bảo vệ quyền « tổ chức tự phòng vệ » của nước mình. Một chủ trương được lặp đi lặp lại trong những tuần vừa qua, tố cáo Seoul « đạo đức giả » và « nói một đằng làm một nẻo ». Bởi vì Hàn Quốc triển khai năng lực quân sự của mình đồng thời lên án những sáng tạo của Bắc Triều Tiên.
Kim Jong Un đe dọa sẽ có hành động mạnh mẽ đối với người láng giềng phương nam nếu cứ tiếp tục chính sách này, đồng thời khẳng định những tiến triển về quân sự của Bắc Triều Tiên không nhắm vào Hàn Quốc, vì không nên lặp lại lịch sử xung đột trên bán đảo. Một cách để gia tăng áp lực lên tổng thống Hàn Quốc, mà nhiệm kỳ sẽ kết thúc vào tháng Năm.
Tổng thống Moon Jae In vốn mong muốn có được tuyên bố của miền Bắc chấm dứt cuộc chiến tranh Triều Tiên, về mặt chính thức vẫn tiếp diễn kể từ năm 1950 ».
Theo giáo sư Park Won Gon thuộc Ewha Womans University, Bắc Triều Tiên tổ chức cuộc triển lãm trên với mục đích chứng tỏ chương trình vũ khí của mình cũng như những nước khác. Hàn Quốc, đồng minh của Mỹ, hồi tháng Chín đã thử nghiệm thành công hỏa tiễn đạn đạo đầu tiên được bắn đi từ tàu ngầm, và tiết lộ có hỏa tiễn hành trình siêu thanh.
Tuần trước Bình Nhưỡng và Seoul đã tái lập đường điện thoại liên lạc. Tuy nhiên Kim Jong Un vẫn tố cáo Hàn Quốc nuôi dưỡng « tham vọng thiếu suy nghĩ », có thái độ « phi logic và hai mặt ».
Afghanistan : Taliban gặp đại diện châu Âu và Hoa Kỳ tại Qatar
Các lãnh đạo Taliban tại Doha, Qatar, ngày 12/08/2021, tham gia một cuộc đàm phán trước khi giành chính quyền tại Afghnistan. AP - Hussein Sayed
Thụy My
Các nhà lãnh đạo Taliban hôm nay 12/10/2021 gặp gỡ các viên chức Liên Hiệp Châu Âu (EU) và Hoa Kỳ tại Doha. Chế độ mới ở Afghanistan tìm cách ra khỏi thế cô lập hiện nay về ngoại giao.
, ngoại trưởng lâm thời của Taliban trong cuộc họp báo tại thủ đô Qatar bày tỏ hy vọng sẽ có quan hệ « tích cực » với các nước trên thế giới, và mối quan hệ « cân bằng » sẽ giúp Afghanistan ra khỏi tình trạng bất ổn.Phát ngôn viên Nabila Massrali của EU cho biết cuộc gặp tại Doha sẽ có cả các đại diện của Hoa Kỳ, nhưng không nói rõ số người và chức vụ của các đại biểu của Mỹ lẫn châu Âu.Bà cũng nói thêm, đây là một cuộc tiếp xúc không chính thức, không phải là việc nhìn nhận chính quyền lâm thời Afghanistan. Những trao đổi này sẽ giúp Hoa Kỳ và châu Âu đề cập đến các vấn đề như tự do di chuyển đối với những người muốn rời Afghanistan, viện trợ nhân đạo, quyền phụ nữ, ngăn trở Afghanistan trở thành căn cứ địa của các nhóm khủng bố.Người đứng đầu ngành ngoại giao EU, ông Josep Borrell nói rằng châu Âu trước hết muốn tránh việc « sụp đổ » của Afghanistan. Chế độ Hồi giáo giành được quyền kiểm soát Afghanistan từ tháng Tám vẫn chưa được quốc gia nào công nhận, nhưng trước nguy cơ thảm họa nhân đạo, các nỗ lực ngoại giao đang liên tục diễn ra.Hôm thứ Bảy 09/10 tại Doha, phe Taliban lần đầu tiên đã tiếp xúc trực tiếp được với các đại diện Mỹ. Ngoại trưởng lâm thời Muttaqi kêu gọi Washington không « làm yếu đi chính quyền hiện nay ở Afghanistan ». Tuần trước các lãnh đạo cao cấp Taliban đã tiếp đặc phái viên Anh Simon Gass
tại Kabul. Và một phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Đức nói với AFP, một phái đoàn Đức hôm qua đã gặp các « đại diện cao cấp của Taliban ở Doha », các vấn đề an ninh, mối đe dọa khủng bố, nhân quyền đã được đề cập đến « trong không khí chuyên nghiệp ».Reuters cho biết cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Afghanistan cũng là trung tâm cuộc họp thượng đỉnh đặc biệt G20 qua video hôm nay. Trước đó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres kêu gọi thế giới giúp đỡ Afghanistan, trong bối cảnh mùa đông sắp đến, tài sản chính quyền cũ Afghanistan bị phong tỏa và viện trợ quốc tế bị ngưng.Được biết cuộc họp trực tuyến G20 do Ý chủ trì có sự tham dự của tổng thống Mỹ Joe Biden, thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, nhưng chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vắng mặt, còn tổng thống Nga Vladimir Putin chưa rõ.
Liên Hiệp Châu Âu « sẽ bắt đầu sụp đổ » nếu không phản ứng trước quyết định của Ba Lan
Biểu tình khẳng định Ba Lan luôn là thành viên EU, Vac-xa-va, ngày 10/10/2021. AP - Czarek Sokolowski
Thụy My
Liên Hiệp Châu Âu (EU) « sẽ bắt đầu sụp đổ » nếu không phản đối quyết định của Tòa Bảo Hiến Ba Lan, đặt luật pháp quốc gia lên trên các quy định của châu Âu. Reuters hôm nay 12/10/2021 dẫn lời một ủy viên châu Âu khẳng định như trên.
Bà Vera Jourova, phụ trách về các giá trị và tính minh bạch của EU tuyên bố, nếu không tôn trọng các nguyên tắc của Liên Hiệp, theo đó các quy định phải được tuân thủ như nhau trên toàn châu Âu, thì Liên Hiệp Châu Âu sẽ bắt đầu sụp đổ. Do vậy, cần phản ứng trước một chương mới mà Tòa Bảo Hiến Ba Lan bắt đầu vạch ra.
Từ khi đảng Luật Pháp và Công Lý (PiS) lên cầm quyền tại Ba Lan năm 2015, nhiều nước phương Tây cáo buộc chính quyền nước này hạn chế độc lập tư pháp và báo chí, vi phạm quyền của phụ nữ, di dân và người đồng tính. Thủ tướng Mateusz Morawiecki hôm qua bác bỏ khả năng Ba Lan ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu.
Theo tổ chức thẩm định khả năng tài chính Moody’s, từ khi gia nhập EU năm 2004, Ba Lan hàng năm nhận được số tiền tài trợ tương đương 2% GDP quốc gia, và tỉ lệ này lên đến 3,2% trong tài khóa 2021-2027. Trong kế hoạch tái thúc đẩy EU, Ba Lan có thể được tài trợ 23 tỉ euro và được vay 34 tỉ euro với lãi suất thấp.
Tài trợ của EU : Ba Lan, Hungary kiện lên Tòa Công lý châu Âu
Do trùng hợp tình cờ, sau cuộc biểu tình trên 100.000 người ở Ba Lan ủng hộ việc ở lại trong Liên Hiệp Châu Âu, Tòa án Công lý châu Âu tại Luxembourg từ hôm qua 11/10/2021 bắt đầu xem xét vấn đề gắn kết tài trợ với việc tôn trọng Nhà nước pháp quyền.
Từ Bruxelles, thông tín viên Pierre Bénazet giải thích :
« Kể từ năm nay, các quỹ của châu Âu trên lý thuyết sẽ ngưng tài trợ nếu quốc gia thụ hưởng không tôn trọng Nhà nước pháp quyền, ngôn ngữ chuyên môn gọi là « có điều kiện ». Tuy nhiên điều kiện này vẫn chưa được áp dụng.
Cơ chế trên đây được lập ra vào tháng 7/2020, nhân thỏa thuận giữa 27 nước thành viên về ngân sách Liên Hiệp Châu Âu và kế hoạch tái thúc đẩy. Ba Lan và Hungary phản đối cơ chế, nhưng rốt cuộc đã chấp nhận ngân sách cũng như kế hoạch tái thúc đẩy, sau bốn ngày họp thượng đỉnh kéo dài. Đổi lại, hai nước được thỏa mãn đòi hỏi, là cơ chế chỉ có thể áp dụng nếu Tòa án Công lý châu Âu bật đèn xanh.
Đây chính là lý lẽ mà Ba Lan và Hungary đưa ra trước các thẩm phán châu Âu. Theo hai nước này, không có gì bảo đảm rằng điều kiện đặt ra là khách quan và công bằng, và yêu cầu Tòa án xem xét có phù hợp với hiệp ước châu Âu hay không.
Trong khi chờ đợi, từ ngày đầu tháng Giêng, Ủy Ban Châu Âu ghi nhận tất cả những vi phạm có thể xảy ra, chẳng hạn về tính độc lập của tư pháp hoặc truyền thông. Bởi vì nếu các thẩm phán châu Âu chấp thuận, cơ chế sẽ được áp dụng đối với tất cả số tiền đã được chuyển vào ngân sách ».
