Vào sáng ngày 24 tháng 2, Nga đã thực hiện các cuộc tấn công xâm lược Ukraine. Sự kiện này có thể gây ra một vấn đề lớn cho chính phủ Trung Quốc.
Ngày 21/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố công nhận nền độc lập của hai nước cộng hòa Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine, đồng thời ra lệnh cho quân đội Nga tới hai nước cộng hòa này để thực hiện các hoạt động “gìn giữ hòa bình”.
Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và độc lập. Donetsk và Luhansk được quốc tế công nhận là một phần lãnh thổ của Ukraine.
Việc bất kỳ chính phủ nước ngoài nào đơn phương công nhận nền độc lập cho các khu vực của quốc gia khác chắc chắn là vi phạm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh của quốc gia đó.
Vì điều này, Mỹ và các đồng minh của họ đã lên án mạnh mẽ động thái của chính phủ Putin và áp dụng các biện pháp trừng phạt chống lại Nga.
Hiện hoạt động của chính phủ Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh đang cố gắng tăng cường quan hệ với Nga sau khi ông Putin ủng hộ Thế vận hội Mùa đông 2022. Chỉ trong ngày khai mạc Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh (4/2), Trung Quốc và Nga đã ký 15 văn kiện hợp tác, trong đó Nga sẽ nhận 500 tỷ nhân dân tệ (khoảng 80 tỷ USD) từ các đơn đặt hàng của Trung Quốc đối với dầu, khí đốt tự nhiên và các nguồn năng lượng khác mà Trung Quốc đang có nhu cầu lớn.
Tuy nhiên, trước đó, vào ngày 19 tháng 2, trong Hội nghị An ninh Munich, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã tuyên bố rằng chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của bất kỳ quốc gia nào đều cần được tôn trọng và duy trì, vì đây là quy phạm cơ bản của quan hệ quốc tế.
Theo tuyên bố của ông Vương, rõ ràng, Ukraine không phải là ngoại lệ, có nghĩa là Nga không thể tuyên bố công nhận chủ quyền cho Donetsk và Luhansk.
Tại cuộc họp báo chiều ngày 24/2, sau khi Nga tấn công Ukraine, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã né tránh hơn 11 câu hỏi về hành động của Nga ở Ukraine. Những câu hỏi này bao gồm các câu hỏi lặp đi lặp lại về việc liệu Bắc Kinh có coi hành động của Nga là một cuộc xâm lược hay không và liệu nó có vi phạm toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine hay không.
Bà Hoa né tránh những câu hỏi này có thể là vì chúng quá khó trả lời.
Nếu Putin có thể công nhận nền độc lập hai vùng lãnh thổ thuộc miền đông Ukraine và điều quân đến đến đó để “gìn giữ hòa bình”, thì Hoa Kỳ và các đồng minh cũng có thể công nhận nền độc lập của Đài Loan và gửi quân đến hòn đảo này để làm điều tượng tự như Nga.
Theo Taiwan News, hôm thứ Năm (24/02), quân đội Trung Quốc đã điều 8 máy bay phản lực chiến đấu và 1 máy bay trinh sát xâm nhập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan.
Cụ thể, 8 máy bay chiến đấu Shenyang J-16 và 1 máy bay trinh sát chiến thuật Y8 của Trung Quốc đã xâm nhập vào góc tây nam ADIZ của Đài Loan.
Đáp lại, Không quân Đài Loan đã điều máy bay chiến đấu đến xua đuổi máy bay của Trung Quốc, phát cảnh báo bằng sóng vô tuyến, đồng thời khởi động hệ thống tên lửa phòng không đối đất để theo dõi và sẵn sàng ứng phó với các tình huống xấu.
Động thái này của quân đội Trung Quốc diễn ra sau khi Nga tiến hành cuộc xâm lược Ukraine. Theo Reuters, Đài Loan lo ngại sẽ bị Bắc Kinh tấn công trong khi Mỹ và các đồng minh đang bị phân tâm bởi khủng hoảng Ukraine.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, vào ngày 23 tháng 2, đã thông báo tóm tắt về tình hình ở Ukraine cho quan chức và người dân Đài Loan. Sau đó, bà đưa ra bốn chỉ thị trong đó bao gồm yêu cầu về việc tiếp tục tăng cường khả năng tự vệ và chuẩn bị cho các diễn biến quân sự ở eo biển Đài Loan.
Cùng ngày, Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) cho biết, chính sách của Hoa Kỳ đối với Đài Loan không thay đổi và sự ủng hộ của họ đối với Đài Loan là vững chắc. AIT cũng thúc giục Bắc Kinh ngừng gây áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế lên Đài Loan.