Cậu "thanh niên" với gương mặt búng ra sữa này là ai? Đó là Mykhailo Fedorov, 31 tuổi, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ chuyển đổi kỹ thuật số quốc gia của Ukraine. Cậu được bổ nhiệm ghế bộ trưởng năm 2019 ngay sau khi Volodymyr Zelensky đắc cử tổng thống. Lúc đó Fedorov 28 tuổi.
Chiến dịch vận động các tập đoàn truyền thông khổng lồ thế giới để thực hiện màn đánh tổng lực nhằm vào Nga những ngày qua là nhờ gần như một tay Fedorov. Mykhailo Fedorov làm việc hiệu quả đến mức Emerson Brooking, thành viên cấp cao tại Hội đồng Đại Tây Dương, người nghiên cứu cách sử dụng phương tiện truyền thông xã hội trong chiến tranh, cũng phải thốt lên: Khả năng lôi kéo đầy thuyết phục của Mykhailo Fedorov đối với các công ty công nghệ khổng lồ là “phi thường”, vì thông thường, những ông trùm công nghệ chỉ nghe theo chính quyền hoặc bị áp lực của số đông người tiêu dùng.
Trước chiến tranh, Fedorov thường xuyên sang Mỹ cũng như nhiều nước để học hỏi và nghiên cứu cách xây dựng một xã hội số hóa (chứ không phải ngồi đáy giếng mơ về một đất nước đi tắt đón đầu trong công nghệ 4.0 như một ông bộ trưởng Việt Nam). Những ngày chiến tranh, từ trong một hầm trú bí mật nào đó, Fedorov cùng đội ngũ của mình vừa bảo vệ hệ thống mạng quốc gia vừa tấn công vào hệ thống mạng nước Nga.
Một trong những chiến tích lớn nhất của Mykhailo Fedorov là kêu gọi Elon Musk. Vài ngày sau khi Nga mở chiến dịch quân sự nhằm vào Ukraine, Mykhailo Fedorov tweet: “@Elonmusk, trong khi ông đang nỗ lực chiếm đóng sao Hỏa thì Nga đang cố chiếm Ukraine!”. Lời kêu gọi của Fedorov gửi đến Elon Musk về việc cung cấp hệ thống internet vệ tinh Starlink, phương tiện quan trọng giúp người dân Ukraine kết nối mạng, được đáp ứng tức thì.
Sự kiện cuộc xâm lược Ukraine của Nga ngày càng cho thấy nhiều điều, về sự tương phản giữa Nga và Ukraine, sự khác biệt giữa Putin và Zelensky, và về những con người cụ thể có tên có tuổi cũng như những người “vô danh” khác bỗng nở rộ như những đóa hướng dương trước ánh mặt trời chiến tranh nóng hực. Người ta đã nghe câu chuyện một người lính Ukraine trên Đảo Rắn hét vào mặt kẻ thù: “Mày biến mẹ mày đi”. Người ta đã nghe câu chuyện một bà già quát vào mặt lính Nga: “Mày là quân xâm lược, mày cút đi”. Người ta đã thấy những phụ nữ chế tạo bom xăng và những ông già hàn những thanh sắt làm chướng ngại vật cản bước kẻ thù…
Có rất nhiều câu chuyện và con người như vậy đang dệt nên một thiên sử chiến tranh với đầy nét bi tráng, hào hùng và lòng dũng cảm vốn tưởng chừng đã biến mất khỏi thế giới loài người được mặc định văn minh và ứng xử khác với loài vật. Câu chuyện Ukraine chưa chấm dứt nhưng từ bây giờ có thể nói không cần chờ đến đoạn kết cũng có thể khẳng định nó là một bi sử đẹp.
………
Viết vội sau khi bị Facebook khóa ba ngày vì “vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng”.
(ảnh: Sergii Kharchenko/NurPhoto via Getty Images)
