Tổng thống Ukraina sắp phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ
Nga tiếp tục phát động các cuộc tấn công trên khắp Ukraine và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ vào ngày 16 tháng 3 (thứ Tư theo giờ Hoa Kỳ) và có thể đưa ra một yêu cầu khác về vùng cấm bay.
Fox News đưa tin Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi và Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer đã gửi một lá thư tới các thành viên Quốc hội vào hôm thứ Hai rằng: “Khi cuộc chiến ở Ukraine đang diễn ra, chúng tôi mời tất cả các thượng nghị sĩ và đại diện tham gia buổi phát biểu trực tuyến của Tổng thống Volodymyr Zelenskyy trước Quốc hội Hoa Kỳ lúc 9 giờ sáng Thứ Tư”.
Bà Pelosi và ông Schumer cũng viết rằng Quốc hội cam kết “thông qua luật để làm suy yếu và cô lập nền kinh tế Nga, đồng thời cung cấp hỗ trợ nhân đạo, an ninh và kinh tế cho Ukraine.”
Phát biểu vào đầu tháng này qua Zoom với hơn 280 thành viên Quốc hội Hoa Kỳ, ông Zelensky đã yêu cầu Mỹ viện trợ máy bay và các biện pháp trừng phạt bổ sung, đặc biệt là việc ngừng nhập khẩu dầu của Nga.
Sau đó, Tổng thống Mỹ Biden tuyên bố cấm mua dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Nga, nhằm cắt đứt “huyết mạch lớn” của nền kinh tế Nga.
Quốc hội Hoa Kỳ gần đây cũng đã thông qua dự luật chi tiêu bao gồm khoản viện trợ bổ sung 13,6 tỷ USD cho Ukraine.
Tuy nhiên, ông Zelensky vẫn đang cầu xin Hoa Kỳ và các đồng minh phương Tây thiết lập một vùng cấm bay trên lãnh thổ Ukraine khi cuộc chiến của Nga chống lại đất nước này .
Ông Biden và NATO trước đây đã loại trừ vùng cấm bay đối với Ukraine, với lý do lo ngại rằng làm như vậy sẽ khiến Mỹ và NATO đối đầu trực tiếp với Nga và dễ mở rộng xung đột.
Ukraine không phải là thành viên NATO và do đó không bị ràng buộc bởi Điều 5 của liên minh NATO, quy định rằng khi một quốc gia thành viên bị tấn công, tất cả các quốc gia thành viên sẽ hành động để hỗ trợ.
Hôm thứ Hai, bốn giờ sau khi Nga và Ukraine tiến hành vòng đàm phán trực tuyến lần thứ tư, phía Ukraine cho biết đã xảy ra vấn đề kỹ thuật và các cuộc đàm phán tiếp tục vào ngày hôm sau.
Cố vấn tổng thống Ukraine và nhà đàm phán Podoljak cho biết vòng đàm phán sẽ tập trung vào lệnh ngừng bắn, rút quân Nga và bảo đảm an ninh cho Ukraine. Bốn giờ sau cuộc hội đàm, phía Ukraine cho biết cuộc đàm phán đã tạm dừng và tiếp tục vào ngày hôm sau.
Theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đoàn đàm phán của nước này cần làm mọi cách để ông gặp được người đồng cấp Nga Vladimir Putin.
Tờ Ukrinform dẫn lời ông Zelensky nói hôm nay (14/3): “Bây giờ về các cuộc đàm phán với phía Nga, đại diện các phái đoàn của hai quốc gia mỗi ngày đều nói chuyện qua hình thức gọi điện video. Phái đoàn của chúng tôi có một nhiệm vụ rõ ràng, đó là làm tất cả mọi thứ để đảm bảo cuộc gặp giữa hai Tổng thống Nga-Ukraine, một cuộc gặp mà tôi chắc chắn rằng mọi người đang chờ đợi”.
Ông Zelensky nói thêm: “Cuộc gặp như vậy là một câu chuyện khó khăn, một con đường khó khăn nhưng cần thiết. Mục tiêu của chúng tôi là cho Ukraine có được kết quả cần thiết trong cuộc chiến đấu này, cũng như trong công cuộc đàm phán. Một cuộc gặp là điều cần thiết cho hòa bình và an ninh”.
Nhà lãnh đạo Ukraine cũng nhấn mạnh về việc tổ chức 10 hành lang nhân đạo là một ví dụ tích cực trong quá trình đàm phán. Ông nói: “Hơn 10 hành lang nhân đạo ở các khu vực Kiev, Lugansk… đã hoạt động. Trong sáu ngày, có hơn 130.000 người dân được cứu. Đây là điều cần thiết cho các cuộc hội đàm”, Tổng thống Ukraine kết luận.
Trước đó giới chức Ukraine xác nhận với hãng tin Al Jazeera rằng, các cuộc đàm phán của họ với phái đoàn Nga sẽ diễn ra trong ngày hôm nay (14/3), theo hình thức trực tuyến.
Người biểu tình chen ngang truyền hình trực tiếp Nga với thông điệp phản chiến
Fox News đưa tin, buổi tối thứ 2 (14/3 giờ địa phương), trong chương trình ghi hình trực tiếp của Channel One Russia (Kênh 1) – kênh truyền hình nhà nước nổi bật nhất của Nga – một phụ nữ cầm theo tấm biển phản chiến đã lao vào trường quay.
Đứng ngay sau người dẫn chương trình Ekaterina Andreeva, một nhân vật mang tính biểu tượng trên các phương tiện truyền thông Nga, người biểu tình hô lên bằng tiếng Nga: “Đừng chiến tranh! Hãy dừng chiến tranh!”
Tấm biển của cô được viết bằng tiếng Anh và tiếng Nga, với các nội dung như: “Hãy ngừng chiến tranh!” “Đừng tin vào những lời tuyên truyền!” “Họ đang nói dối bạn!” “Người Nga phản đối chiến tranh!”…
Người phụ nữ được xác định là một biên tập viên Kênh 1, cô Marina Ovsyannikova.
Trước đó, cô Ovsyannikova đã đăng một video khác trên kênh cá nhân để tố cáo Tổng thống Vladimir Putin.
“Những gì đang xảy ra ở Ukraine là một tội ác và Nga là kẻ xâm lược. Và chỉ có một người chịu trách nhiệm cho việc này, đó là Vladimir Putin”, Ovsyannikova nói bằng tiếng Nga. “Cha tôi là người Ukraine, và mẹ tôi là người Nga, họ chưa bao giờ là kẻ thù của nhau, và chiếc vòng cổ này là một biểu tượng – rằng Nga phải ngay lập tức dừng cuộc chiến này và các quốc gia anh em của chúng ta vẫn có thể xích lại gần nhau.”
“Đáng buồn thay, tôi đã làm việc tại Kênh 1 trong vài năm qua, đã làm công tác tuyên truyền cho Điện Kremlin, điều mà bây giờ tôi rất xấu hổ,” Ovsyannikova nói. “Tôi xấu hổ vì đã để những lời nói dối được lan truyền trên truyền hình, tôi xấu hổ vì đã tham gia vào việc biến người Nga thành thây ma [vô tri giác], chúng tôi giữ im lặng khi mọi chuyện bắt đầu vào năm 2014, chúng tôi không biểu tình khi [chính quyền] Kremlin đầu độc Navalny, chúng tôi đã âm thầm theo dõi chế độ chống lại con người này, và bây giờ, cả thế giới quay lưng lại với chúng tôi, 10 thế hệ tiếp theo sẽ không thể thoát khỏi sự xấu hổ của cuộc chiến tranh này. ”
Kênh 1 đưa ra thông cáo cho biết đang điều tra vụ việc. CNN cho biết, luật sư của Ovsyannikova hiện đã mất liên lạc với thân chủ.
Một số nhà quan sát dự đoán một án tù dài hạn sẽ được dành cho Ovsyannikova.
Tuy vậy, theo thông tin từ hãng thông tấn nhà nước Nga TASS, Ovsyannikova có thể sẽ đối mặt với tội danh nhẹ và có thể dẫn đến “vài ngày tù giam”, chứ không phải một án tù.
CBS News dẫn nguồn tin từ một tổ chức nhân quyền Nga, cho biết chính quyền Putin hiện đã bắt giữ hơn 13.000 người biểu tình sau hai tuần đầu tiên của cuộc chiến.
Liên minh châu Âu (EU) ngày 14/3 đã thông qua các biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Nga liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine.
AFP đưa tin Pháp, chủ tịch luân phiên của EU, ngày 14/3 thông báo trên Twitter rằng đại sứ 27 quốc gia thành viên trong khối đã thông qua gói trừng phạt thứ tư nhắm vào các cá nhân và công ty “dính líu đến chiến sự ở Ukraine”.
Danh tính của các cá nhân và công ty trên sẽ sớm được công khai trên thông báo chính thức của EU. Pháp cũng cho biết thêm rằng các lệnh trừng phạt này được thực hiện cùng với những đối tác phương Tây.
AFP dẫn lời ba nhà ngoại giao cho biết nhà tỉ phú Nga Roman Abramovich, người sở hữu câu lạc bộ bóng đá Chelsea, đã được thêm vào danh sách trên. Tài sản ở EU của các nhà tài phiệt Nga bị trừng phạt, bao gồm cả siêu du thuyền và biệt thự, có thể bị tịch thu hoặc từ chối nhập cảnh vào khối.
Tuần trước, Anh và Canada đã đưa ông Abramovich vào danh sách trừng phạt. Quyết định của London khiến nỗ lực vội vàng bán Chelsea của nhà tài phiệt này thất bại.
Theo một nhà ngoại giao EU, ông Abramovich bị trừng phạt vì “là nhà tài phiệt Nga có quan hệ lâu dài và thân thiết với Tổng thống Nga Vladimir Putin”. Ông Abramovich cũng được coi là đã mang đến “nguồn thu đáng kể” cho chính phủ Nga.
Cùng ngày 14/3, Tây Ban Nha đã thông báo tạm giữ du thuyền trị giá 140 triệu USD ở Barcelona của một nhà tài phiệt Nga. Reuters dẫn lời hai nguồn tin cho biết siêu du thuyền mang tên Valerie dài 85 mét này thuộc về Sergei Chemezov, một cựu sĩ quan KGB và là người đứng đầu tập đoàn nhà nước Rostec. Ông Chemezov cũng là một đồng minh của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Trong thông báo trên Twitter, Pháp cũng cho biết các đại sứ EU đã thông qua một tuyên bố để gửi lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về việc tước bỏ quy chế “tối huệ quốc” của Nga, mở đường cho việc áp đặt thuế quan cấm vận lên hàng hóa xuất khẩu của Nga.
Hiện Nga chưa phản hồi về các quyết định mới nhất của EU.
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Nga được dự báo sẽ giảm đáng kể sau các vòng trừng phạt liên tiếp của EU, Mỹ cùng các đồng minh. Một loạt cá nhân, công ty bao gồm các hãng hàng không và cả ngân hàng trung ương Nga đều đang bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt trên.
Bắc Kinh tuyên bố vào ngày 10/3 rằng nếu Hoa Kỳ cố gắng trừng phạt các công ty Trung Quốc do xung đột hiện tại giữa Nga và Ukraine, họ sẽ trả đũa.
“Hoa Kỳ không có quyền áp đặt cái gọi là trừng phạt đối với các công ty và cá nhân Trung Quốc trong tiến trình giải quyết quan hệ với Liên bang Nga “, ông Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cho biết hôm thứ Năm(11/3).
“Nếu không, Trung Quốc sẽ đáp trả một cách kiên quyết và nghiêm túc”.
Cảnh báo của ông Triệu Lập Kiên có khả năng đáp lại một tuyên bố của Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Gina Raimondo một ngày trước đó. Trong cuộc phỏng vấn với tờ New York Times, bà Raimondo cảnh báo Bắc Kinh về những hậu quả nghiêm trọng nếu các công ty Trung Quốc cố gắng ‘trợ giúp’ Nga.
Trước đây, Mỹ đã nói rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm tham gia vào hoạt động kinh tế giúp Nga né tránh các lệnh trừng phạt sẽ bị đáp trả bằng các biện pháp trả đũa. Nói cách khác, nếu Bắc Kinh làm suy yếu nỗ lực của Mỹ trong việc trừng phạt Nga, thì Trung Quốc cũng sẽ phải đối mặt với các lệnh trừng phạt kinh tế.
Phải chăng phản ứng của ông Triệu Lập Kiên chỉ là một nỗ lực tỏ ra cứng rắn trước cộng đồng quốc tế và để chứng tỏ rằng các lựa chọn chính sách của Bắc Kinh sẽ không bị Washington sai khiến hay ảnh hưởng?
Hay, điều này có nghĩa là Trung Quốc đang thực sự chuẩn bị cho những gì Hoa Kỳ coi là một hoạt động kinh tế thù địch với chính sách Nga của họ?
Trung Quốc khó có thể sẵn sàng hy sinh quan hệ kinh tế mạnh mẽ với Mỹ và EU để ủng hộ Nga, nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới (dựa trên GDP tiền tệ). Các mối quan hệ thương mại khổng lồ và hệ thống tài chính được kết nối với nhau là nền tảng của quan hệ Trung Quốc-phương Tây.
Lời nói thách thức của ĐCSTQ bất chấp lời cảnh báo của Washington vì lợi ích của hình ảnh công chúng có thể là một phần của câu trả lời, nhưng có thể có một động cơ khác: chia rẽ mặt trận chống Nga và ủng hộ phương Tây. Nếu Bắc Kinh có thể làm suy yếu quyết tâm của liên minh kinh tế và chính trị chống Nga hiện nay ở phương Tây, thì Bắc Kinh có thể đồng thời duy trì mối quan hệ có lợi với phương Tây trong khi giảm khả năng bị trừng phạt vì làm ăn với Nga.
Cuối tuyên bố của mình, ông Triệu Lập Kiên cho rằng hành động của Washington không có lợi cho bất kỳ ai và trên thực tế chỉ có thể “tác động (tiêu cực) đến tiến trình dàn xếp chính trị”.
ĐCSTQ có thể miễn cưỡng hy sinh quan hệ với Hoa Kỳ, nhưng việc củng cố quan hệ với châu Âu mang lại cho nó nhiều đòn bẩy hơn để chia rẽ dư luận phương Tây. Có một lĩnh vực đặc biệt mà Bắc Kinh xác định là có khả năng gây rạn nứt giữa Washington và Brussels đó là năng lượng.
Một bài xã luận gần đây trên tờ Thời báo Hoàn cầu của nhà nước Trung Quốc tập trung vào tác động tiêu cực của việc Mỹ quyết định cắt giảm nhập khẩu năng lượng từ Nga đối với các đồng minh châu Âu. Dưới tiêu đề phụ là “Chiến thuật ích kỷ của Washington làm xói mòn quyền tự trị của EU”, bài báo cáo buộc Hoa Kỳ đang cố gắng tạo ra một quốc gia chư hầu bên ngoài lục địa châu Âu, khiến nước này hoàn toàn phụ thuộc vào năng lượng của Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, phân tích của nó không hoàn toàn sai, khi có những rạn nứt tiềm tàng trong chính sách của phương Tây. Bài báo này thu hút sự chú ý với thực tế là Đức đã thực sự phá vỡ hàng ngũ với Hoa Kỳ vì từ chối cấm nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga. Nó cũng cung cấp một đồ hoạ thông tin cho thấy tác động “ích kỷ” của các lệnh trừng phạt của Mỹ và hậu quả nghiêm trọng của chúng đối với EU.
“Sự sụp đổ của thương mại năng lượng Nga sẽ gây ra tình trạng thiếu năng lượng ở các khu vực của châu Âu, do đó sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng”, đồ hoạ thông tin làm người ta chắc chắn một cách đáng báo động.
“Sự phá vỡ chuỗi cung ứng” là một cụm từ mạnh mẽ trong từ vựng quan hệ quốc tế của ĐCSTQ. Trong vài năm qua, việc phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng toàn cầu trong đại dịch Covid-19 đã cho thấy một cách đau đớn rằng những ảnh hưởng của nó vẫn còn tồn tại.
Vì vậy, ngoài việc tiếp tục lên án việc áp đặt các biện pháp trừng phạt đơn phương đối với Nga, Bắc Kinh muốn nhắc nhở thế giới phương Tây rằng việc bổ sung các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc sẽ có tác động đến thị trường toàn cầu và chuỗi cung ứng.
Theo các quan chức Trung Quốc, các biện pháp trừng phạt cũng có thể cản trở hoạt động của chuỗi dịch vụ vận chuyển hàng hóa Trung Quốc-Châu Âu. Điều này sẽ đe dọa toàn bộ hệ thống thương mại liên lục địa.
Ông Phùng Húc Bân (Feng Xubin), Phó chủ tịch Ủy ban Điều phối Vận tải Đường sắt Trung Quốc-Châu Âu, nói với tờ Thời Báo Hoàn Cầu rằng nhiều nhà xuất khẩu đã ngừng vận chuyển đến toàn bộ lục địa Châu Âu do kinh tế không ổn định. Điều này đặc biệt đúng đối với các công ty hoạt động trên hệ thống “giao hàng tận nơi”. Nói cách khác, thanh toán được thực hiện khi sản phẩm được giao, không phải trả trước cho lần mua ban đầu.
Việc mở rộng các biện pháp trừng phạt của phương Tây có thể đe dọa toàn bộ quá trình. Ông Phùng nói: “Nếu phương Tây cắt đứt kênh thanh toán trung gian của Nga trong hệ thống tài chính quốc tế, điều đó có nghĩa là hệ thống thanh toán hàng hóa giữa Trung Quốc và Nga sẽ không hoạt động bình thường”.
Ngay cả khi Mỹ coi đây là một động thái hữu ích nhằm làm suy yếu quan hệ Trung-Nga, thì tác động tới châu Âu cũng sẽ khá mạnh mẽ.
Đồng thời, Trung Quốc đang cố gắng khiến châu Âu nghi ngờ về cái giá phải trả cho các lệnh trừng phạt của Washington. Và Bắc Kinh đang thực hiện các bước cụ thể để gia tăng ảnh hưởng của mình trên châu lục này thông qua can dự ngoại giao và các biện pháp kinh tế.
Vào ngày 8/3, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh trực tuyến với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Scholz. Cả ba đã thảo luận các quan điểm thông thường về “thúc đẩy hợp tác” và “thúc đẩy hòa bình”. Tất nhiên, điều này cũng bao gồm các lời kêu gọi tăng cường quan hệ đối tác “xanh” để giảm lượng khí thải carbon và chống lại biến đổi khí hậu.
Đối với giới lãnh đạo của Bắc Kinh, đó luôn là một chiến lược thành công: giành được sự khen ngợi của những người phương Tây ưu tiên chính sách khí hậu, thúc đẩy một cách tinh vi chiến lược tăng trưởng thấp của dòng vốn nước ngoài, trong khi tiếp tục ưu tiên mở rộng kinh tế và phát triển công nghiệp của Trung Quốc.
Bằng cách này, ông Tập đã trở thành nhà tiên phong về khí hậu ở nước ngoài, đồng thời tối đa hóa tăng trưởng ở trong nước. Trung Quốc đã khai thác các kẽ hở, chẳng hạn như việc Trung Quốc vẫn được coi là một “quốc gia đang phát triển” để thoát khỏi một số biện pháp nghiêm ngặt hơn được thông qua bởi các nhóm khí hậu đa phương.
Trung Quốc đã ký một thỏa thuận dầu khí trị giá 117,5 tỷ USD với Nga trong bối cảnh các nước như Đức gặp khó khăn trong việc đấu tranh để khí đốt tự nhiên được coi là một nguồn năng lượng xanh. Nó cũng tiếp tục xây dựng các nhà máy nhiệt điện than carbon cao. Đồng thời, họ đã xây dựng các hình thức sản xuất năng lượng kém hiệu quả hơn nhưng sạch hơn ở châu Âu, chẳng hạn như trang trại gió do Trung Quốc được xây dựng gần đây ở Croatia.
Đôi bên cùng có lợi của Bắc Kinh: gia tăng nợ của Trung Quốc tại một quốc gia châu Âu, trong khi chụp ảnh để phô trương ở Brussels cho các chính trị gia bị ám ảnh bởi năng lượng xanh, trong khi xây dựng các nhà máy năng lượng bẩn tại quê nhà.
Tuy nhiên, ĐCSTQ không hoàn toàn là kẻ hai mặt. Ví dụ, có vẻ như rất xác thực khi cam kết mức tăng trưởng gần đây là 5,5% trong năm tới. Với những dự báo kinh tế cho thấy sự thay đổi ở các thị trường phương Tây từ tiêu dùng sang dịch vụ, thị trường bất động sản đang nguội lạnh, môi trường đầu tư có vấn đề và sở thích tiết kiệm của người dân nội địa Trung Quốc, ĐCSTQ cần khơi dậy mọi lĩnh vực kinh tế.
Vì cuộc khủng hoảng Ukraine, mối quan hệ kinh tế của Trung Quốc với Nga gần như được bảo đảm sẽ phát triển theo cấp số nhân. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Bắc Kinh có thể hy sinh quan hệ với châu Âu và Mỹ.
Hy vọng của ĐCSTQ là cố gắng làm suy yếu quyết tâm của liên minh Âu-Mỹ và làm cho các lệnh trừng phạt thu hẹp hơn nữa bằng cách nhắc nhở phương Tây rằng nước này có mối liên hệ kinh tế với Trung Quốc. Một thỏa hiệp của phương Tây sẽ cho phép các lệnh trừng phạt đối với Nga tiếp tục, nhưng đồng thời (ít nhất là một phần) cho phép Bắc Kinh cung cấp cho Nga các mặt hàng xuất khẩu kinh tế.
Mục tiêu của ĐCSTQ là tận dụng tối đa mọi tình huống địa chính trị mà không đưa ra cam kết với các nguyên tắc hoặc giá trị trừu tượng. Hoa Kỳ phải nhận thức được thực tế này.