Binh sĩ Ukraine đứng cạnh xe tải chở tên lửa chống tăng vác vai Javelin do Mỹ cung cấp tại sân bay ở Kiev hồi tháng 2 (Ảnh: AFP).
"Lực lượng của Mỹ không hoạt động trong lãnh thổ Ukraine, do vậy, nếu Nga tấn công vào lãnh thổ NATO, nơi các trang thiết bị đang được lắp đặt, Điều khoản 5 (của Hiệp ước NATO về phòng thủ chung) sẽ được kích hoạt và đó sẽ là yếu tố thay đổi cuộc chơi", Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan phát biểu tại một sự kiện ở Washington ngày 14/4.
Mặt khác, ông khẳng định, Mỹ và các đồng minh đã nỗ lực để hạn chế nguy cơ Nga tấn công các lô vũ khí bên trong lãnh thổ Ukraine. "Tất nhiên, chúng tôi liên tục theo dõi tình hình. Một phần trong nỗ lực đó là đảm bảo có một phương pháp linh hoạt và đa dạng nhằm đưa viện trợ quân sự vào Ukraine", ông Sullivan nói.
Điều khoản 5 Hiệp ước NATO đề cập đến quy tắc phòng thủ chung của liên minh quân sự do Mỹ dẫn dắt. Theo đó, bất cứ hành động tấn công nào nhằm vào một hay nhiều thành viên của NATO sẽ bị coi là tấn công vào cả liên minh và NATO có thể lập tức đáp trả. Kể từ khi ra đời đến nay, điều khoản này mới kích hoạt một lần sau vụ khủng bố 11/9/2001 ở Mỹ.
Bình luận trên được đưa ra sau khi Nga cảnh báo Moscow coi các phương tiện chở vũ khí của Mỹ và NATO trên lãnh thổ Ukraine là mục tiêu quân sự. "Chúng tôi cảnh báo rằng, các chuyến hàng vận chuyển vũ khí của Mỹ - NATO qua lãnh thổ Ukraine sẽ bị chúng tôi coi là mục tiêu quân sự chính đáng", Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết hôm 13/4. Ông nhấn mạnh mục tiêu của Nga hiện nay là khiến Mỹ và đồng minh hiểu rõ rằng bất cứ kế hoạch nào nhằm gây thiệt hại với quân đội Nga hoặc phe ly khai ở đông Ukraine sẽ bị "đáp trả quyết liệt".
Đây không phải lần đầu tiên Nga cảnh báo các xe chở vũ khí của phương Tây vào Ukraine có thể trở thành mục tiêu tấn công. Bất chấp những cảnh báo này, Mỹ và các đồng minh tiếp tục chuyển vũ khí cho Ukraine. Mỹ và các nước châu Âu đã viện trợ an ninh hàng tỷ USD cho Ukraine kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở đây hôm 24/2. Thậm chí, phương Tây bắt đầu cung cấp các vũ khí, khí tài hạng nặng hơn như pháo tầm xa, xe tăng, xe bọc thép và hệ thống phòng thủ tên lửa vì cho rằng Ukraine có thể đối mặt với một trận chiến thách thức hơn khi Nga dồn lực lượng về miền Đông.
Lãnh đạo NATO và giới chức quân sự Mỹ mới đây cho rằng, xung đột Nga - Ukraine có thể kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí vài năm. Reuters trong tuần này dẫn nguồn thạo tin cho hay, Lầu Năm Góc dự kiến họp với lãnh đạo của 8 công ty vũ khí hàng đầu của Mỹ để thảo luận về nhu cầu vũ khí của Ukraine nếu xung đột Nga - Ukraine kéo dài.